Beetje vloeken in de kerk in de vertaalwereld. Een dienst
die overigens prima vertalingen kan leveren als ongeveer voldoet of als er sprake is van een onbekende technische term. Daar niet van. Maar geen serieus vertaalmiddel voor een vertaler.
Toch komt het
helaas 1 keer in de ongeveer 1000 vertalingen wel eens voor dat wij een meningsverschil
hebben met een klant over een geleverde vertaling. De eerste reactie van de
klant is dan wel eens: “Machine vertaling zeker?” Uiteraard luisteren wij naar
klanten, leren daarvan en lossen eventuele problemen uiteindelijk altijd naar
tevredenheid op. Maar machine vertaling….?!
Dan gaan bij ons de haren omhoog.
Het eerste wat we dan doen is diep ademen en de vertaling
door zo’n machine vertaal programma halen (U kent ze wel…). Daaruit blijkt dan
steevast dat de vertaling geen machine product is. Dat is ook logisch, alleen
al omdat de Translation Kings zonder
uitzondering met professionele vertalers werken en vervolgens alle vertalingen
nogmaals door een professionele proof reader (voor wie de doeltekst de
moedertaal is) wordt gecheckt en indien nodig gecorrigeerd. Door die controle
komt geen enkele machine tekst. Dat garanderen we.
Als we dat met de klant hebben vastgesteld gaan we
vervolgens met hem/haar bekijken wat anders had gemoeten. Daar komen we dan
meestal goed uit en waar nodig zetten we een nieuwe proof reader in om extra
zekerheid te bieden.
Toch laat dit soort zeldzame terugkoppeling van klanten zien
dat er soms emotie opspeelt bij vertaalwerk. Bij een klant die een tekst in de
moedertaal aanlevert en een eigen voorstelling heeft van hoe dat moet overkomen
bij de lezer, kan soms iedere schijnbare afwijking in de doeltekst averechts
werken. Ook al is het vertaalde in een taal die niet de moedertaal is, het
voelt soms alsof de tekst anders moet klinken of lopen.
Dat komt uiteraard vooral in vertalingen van het Nederlands naar
het Engels voor. Waar wij Nederlanders vooral veelvuldig aan het
Amerikaans-Engels worden blootgesteld of Engels wat gesproken wordt door niet-native
Engelstaligen, hebben we nog wel eens de neiging om dat als absolute waarheid
te beschouwen. Niets mis mee natuurlijk, maar als een native Engelstalige en
dan vooral Brits-Engelstalige vertaler daar anders over denkt, dan wil dat nog
wel eens interessante discussies opleveren met de klant.
Uiteraard is dan het laatste woord aan de klant en kan je
als vertaalbureau niet anders dan adviseren. Toch is zo’n gesprek soms best
lastig. Hoe zeer de vertaler ook weet dat het vertaalde grammaticaal, tekstueel
en contextueel correct is: je kan moeilijk tegen je klant zeggen dat zijn/haar Engels niet voldoende is en je het beter weet. Als het bij de klant niet goed
voelt, dan is het zaak om rustig en met overtuiging de subjectiviteit van het
vak toe te lichten en met professionele en ervaren vertalers het vertrouwen te
scheppen dat de lezer van de doeltaal een heldere en contextueel juiste tekst
te lezen krijgt.
Makkelijker gezegd dan gedaan, maar als die klant dan toch
blijft terugkomen dan heb je vrienden voor het leven gemaakt op basis van
wederzijds professioneel respect.